مناقصه چیلر در شهرک اکباتان

چند وقت پیش یکی از دوستان قدیمی با عنوان مناقصه چیلر شهرک اکباتان و شرح «آگهی فراخوان از تامین کنندگان چیلر مورد نیاز در مرحله ی انتخاب شرکت های توانمند داخلی» پیامی برای من فرستاد. این فراخوان در یکی از بلوک های شهرک اکباتان برگزار خواهد شد.

قبل از آنکه من  به دنیای تاسیسات و تهویه مطبوع  وارد شوم و با جزییات تجهیزات مورد نیاز آشنایی پیدا کنم، بواسطه ی محل سکونتمان در شهرک اکباتان تهران که با استفاده از سیستم موتورخانه مرکزی شامل بویلر و چیلر سانتریفیوژ و فن کویل سرد و گرم می شد، دیدگاه کلی و ابتدایی را پیدا کرده بودم. برای کنترل سیستم تهویه مطبوع آپارتمانهای شهرک اکباتان از ترموستات فن کویل استفاده شده است و جهت بهینه سازی یا بالانس، شیر کنترل یا شیر PICV بکار گرفته نشده است. در تمام بلوک های شهرک اکباتان جهت واحد های توزیع از فن کویل استفاده شده است و من بلوکی را مشاهده نکرده ام که از هواساز استفاده کند. همچنین با توجه به زیر ساخت های مناسب و تامین برق،  مصرف بالای آب و استفاده از چیلر های سانتریفیوژ قدیمی و کارآمد، به ندرت دیده ام که بلوکی چیلر جذبی را جز گزینه های مورد بررسی قرار دهد.  

خب طبق اصول، نگهداری تاسیسات مجتمع های در حال بهره برداری که به صورت هیات مدیره ای اداره می شوند،  به پیمانکار واگذار می شود. در برخی موارد، پیمانکار با نظارت مدیر فنی وابسته به هیات مدیره به فعالیت خود ادامه می دهد. در بلوک های شهرک اکباتان از ساکنین با تجربه تر به منظور برگزاری مناقصه چیلر شهرک اکباتان استفاده می شود و بنده اطلاعی در مورد ساختار منابع انسانی ندارم ولی از روی خروجی و نتیجه ی کارها می توان به نحوه ی تصمیمات و میزان کارایی آنها پی برد.

در این متن کوتاه، تصمیم دارم که درخواست آن بلوک را نقد و بررسی کنم تا در کنار هم متوجه شویم که تا چه میزان به نکات فنی اشراف دارند و آیا می توانند خریدی به ارزش تقریبی ۶ تا ۸ میلیارد تومان را به سرانجام برسانند؟

در متن درخواست از تامین کننده ی چیلر تراکمی دعوت به عمل آمده است. این تامین کننده باید بتواند چیلر آب خنک با کمپرسور سانتریفیوژ یا چیلر تراکمی با کمپرسور اسکرو تولید کند.

تست ظرفیت چیلر در ایران

اصلی ترین نکته ای که من می خواهم بدان بپردازم اینست که در بازدید های مختلفی که از کارخانجات تولید کننده ی چیلر در کشور های ایتالیا، آلمان و فنلاند داشته ام، استاندارد یوروونت اتحادیه اروپا که در زمینه ی تجهیزات و ظرفیت دستگاههای تهویه مطبوع است برای چیلر تراکمی اسکرو بالاتر از ۳۰۰ تن تبرید صادر نشده است.

در ایران که متاسفانه هنوز استاندارد تهویه مطبوع تدوین نشده است و اداره ی استاندارد تجهیزاتی برای تست و کنترل ظرفیت  در اختیار ندارد. کارخانه های تولید کننده ی چیلر امکانات تست ظرفیت را تا ظرفیت حداکثر ۸۰ تن تبرید در بهترین حالت فراهم کرده اند و امکان تست بیشتر از آن نیست. هنگامی که صحبت از تست ظرفیت می کنیم، یعنی ابتدا در  یک حجم کنترل بار فضا شبیه سازی شود، سپس با استفاده از چیلر و هوارسان، آن بار از فضا گرفته شود و به دمای طرح مورد نیاز برسد و بتوان برق مصرفی، دما ی آبسرد ورودی و خروجی را اندازه گرفت. در ایران، ورودی و خروجی  چیلری که تحت بار نیست را با استفاده از ترمومتر و فلومتر اندازه گیری می کنند و سپس از فرمول ( Q=mc(t2-t1 استفاده می کنند و ظرفیت چیلر را ارائه می دهند. در صورتی که هیچ یک از اقدامات آنها استاندارد و قابل اتکا نیست.

ظرفیت چیلر

در درخواست ظرفیت چیلر ۶۴۰ Ton نوشته شده است. در حقیقت Ton واحد وزن است که همگی می دانیم هر تن معادل ۱۰۰۰ کیلوگرم در واحد SI است. برای ظرفیت سرمایشی چیلر از Tons of Refrigeration یا تن تبرید با علامت اختصاری USRT استفاده می شود که هر تن تبرید معادل ۱۲۰۰۰ بی تی یو برساعت و ۳.۵۲ کیلو وات سرمایشی است. در کل توصیه می کنم در صورت استفاده از دستگاه چیلر تراکمی در بیشترین حالت از ظرفیت ۳۲۰ تن تبرید استفاده کنید. برای این پروژه دو دستگاه ۳۲۰ تن تبرید مناسب تر است.

کندانسور چیلر

در متن نوشته شده است که کندانسور آب خنک با استفاده از امکانات و سرویس های جانبی موجود، ظرفیت حداقل ۶۴۰ تن Semi Hermetic. از نظر فنی در خواست ایشان در اولین خط از مشخصات فنی نشان از نا آگاهی محض دارد.  اصطلاح Semi Hermetic برای کمپرسور استفاده می شود و معمولا کمپرسور های اسکرو نیمه هرمتیک در چیلر ها مورد استفاده قرار می گیرد و ارتباطی به کندانسور ندارد. احتمالا درخواست دهنده تفاوت بین کمپرسور و کندانسور چیلر را نمی داند.

کمپرسور چیلر

برای گزینه ی سوم متن، در خواست کمپرسور اسکرو شرکت Bitzer آلمان شده است ولی بطرز ناشیانه ای در خواست یک کمپرسور یدک خارج از پکیج جهت تعمیرات ارائه شده است. باید به خوانندگان بگویم که مهمتر از کمپرسور یدک در چیلر ها، نحوه ی ساخت و تعداد مدار مستقل سرمایش است که بتوان در حین عملکرد دستگاه یک کمپرسور را از مدار خارج و آنرا جایگزین کرد. نکته ی مهم استفاده از Shut Off Valve در مسیر کمپرسور هاست، در هنگام تعمیرات باید بتوان از اتلاف مبرد آنها جلوگیری و با بستن شیر ها، کمپرسور را از چیلر جدا کرد. هنگامی که صحبت از نیاز ۶۴۰ تن تبریدی است، یعنی در ابتدا باید آنرا به دو دستگاه تقسیم کرد و هر دستگاه به ظرفیت ۳۲۰ تن تبرید باشد که مجهز به ۴ یا ۲ مدار مستقل سرمایش باشد.  تجهیزات در ۴ مدار مستقل سرمایش با چهار کمپرسور، هشت Shut Off Valve و اواپراتور و کندانسور چهار تکه خواهد بود.

در متن نوشته شده است که بروی هر کمپرسور سافت استارتر قرار داده شود. در حقیقت این امر برای کاهش جریان استارت اولیه صورت می گیرد که این خواسته هزینه ی بسیار گزاف و اضافه ای را به خریدار تحمیل می کند. بهتر است که از سافت استارتر بروی تابلو برق موتورخانه استفاده شود.

تولید چیلر سانتریفیوژ در ایران

متاسفانه تا امروز تولید کننده ی چیلر سانتریفیوژی در کشور ایران مشاهده نکرده ام. این امر بنا به سختی های تامین و خرید کمپرسور سانتریفیوژ از خارج از کشور، سختی های تامین سیستم کنترلی و مدارهای آن و نبود امکانات تست ظرفیت امری امکان ناپذیر است. همچنین من در ایران توانایی تولید و ساخت اواپراتور فلادد مخصوص چیلر های سانتریفیوژ را ندیده ام.

سخن آخر

در گذشته بلوک مورد بررسی هزینه ی بسیار بالایی را در خرید چیلر متحمل شد و یک دستگاه چیلر جذبی تولید داخل خرید که متاسفانه پس از بررسی های کارشناسان رسمی دادگستری، ظرفیت دستگاه در عمل به اندازه نصف ظرفیت موضوع قرارداد هم نبود و این هزینه از جیب ساکنین بلوک پرداخت شد. منطق، وجدان و عقل حکم می کند که در دومین خرید دستگاه چیلر با کمی درایت بتوانند از کارشناسان و مشاورین خبره استفاده کنند تا بودجه ی بسیار سنگینی که از ساکنین آنجا تامین می گردد، هدر نرود. بنا به احساس مسئولیتی که نسبت به دوستان قدیمی و و هم شهرکی هایم داشته ام این متن با عنوان مناقصه چیلر شهرک اکباتان را نوشته ام که شاید بتوانم به دیگر ساکنین و تصمیم گیرندگان هشداری جهت آگاهی بیشتر بدهم. به امید روزی که در کشور ایران برای خدمات مشاوره ای ارزش قایل باشیم.

تصویر اصلی را هدفمند انتخاب کرده ام که ببینید در بسیاری از آپارتمانهای شهرک اکباتان از اسپلیت ( کولر گازی) استفاده می شود. بدلیل خرابی چیلر ها و تصمیمات غیر کارشناسی هیات مدیره های بلوک های مختلف، مالک های آپارتمانها به خرید و استفاده از سیستم های مستقل روی می آورند. در نهایت عواقب این تصمیمات چیزی به جز هزینه برای مالک ها در بر ندارد. در نظر داشته باشید که ارزش آپارتمان نیز در بلوک هایی که سیستم تهویه مطبوع مناسب و برنامه مناسبی برای نگهداری و خرید تجهیزات ندارند، با افت فاحشی مواجه می شود. امید است در آینده کمتر شاهد تدوین چنین اسنادی برای مناقصه چیلر شهرک اکباتان باشیم.